martes, 5 de agosto de 2025

AS FALORDIAS DE ESOPO (56-60)


56 -  os  gallos  e  o  perdigacho


Un ombre mercó un perdigacho, e lo metió entre uns gallos que teneba. Istos l’amortaban á piponazos. O perdigacho yera muito ixagrinato d’o mal tratamiento que le daban. Pero beyendo un atro día que os gallos peleyaban entre si, e se piponiaban la un a l’atro s’aconortó e dizió: 

- De aquí enta debán no me aflixiré tanto pos beigo que os gallos fan o mesmo entre ers.

L'ombre prudén debe con pazenzia azeutar as incurias; porque toz tenemos que endurar en ista bida.

57 -  a  tronada  e  a  olla 


Fabricó un cazolero una olla, e se balió de tot o suyo arte ta fer-la perfeuta, e ta que millor se furniase e ascape se ixucase, la ponió á l’aire. Binió dimpués una gran tronada de biento e plebia, a cuala amanando-se á ra olla, preguntole: 

- ¿Qué cosa yes tú, e cómo te clamas?. 

Era olvidándose que yera de bardo, dizió con tono fachendoso: 

-Tiengo por nombre olla, farchata por mans d’o cazolero con arte e inchenio, de traza que quedé olla con toda perfezión. 

 Allora li dizió a tronada d’ista traza: 

-Anque tiengas por nombre olla, e sigas bien treballata seguntes balloquias, de aquí á no güaire has de achiquir-te en ixo d’o que yes feita, acotolando-te yo con augua, pos no yes atra estopenzia sino trista tierra.

En o linache no encumbres tan alteros os pensamientos, que desafies os bientos. Remera de qui yes e de que estas formato.

58 -  o  xorigué  e  o  mixino 


Un xorigué gran plaitiaba a ormino con un mixino. Un día le dizió á un xorigué chicot, que li darba güena paga, e li ferba capotaz d’a suya casa, si lebaba una carta á ro mixino. O xoriguer no replecando a engañufla d’o xorigué gran, pilló a carta e enzetó ro camín. Estando amán d’una selba, dizió entre sí: 

- A paga que me ha ofrexito o xorigué ye güena, pero iste biache ye perigloso, porque ta do boi, más caso se ferá de yo que d’a carta, e asinas no quiero ir. Si o xorigué gran tiene peleyas con o mixino, que s’apañe. 

Dimpués de aber recullito yo bel mal, u m’aigan amortato, o xorigué gran no lo me bosará de garra traza.

Debemos siempre pensar o que nos puede acayezer.


59 -  l’aneda  e  o  suyo  amo


Teneba un ombre una aneda que cada día le posaba un güego de oro en o suyo niedo. Pero l’ombre no yera goyoso con isto, e quereba que le posase dos güegos cada día. L’aneda no podió fartar l’angluzia d’o suyo amo, e asinas cada día posaba o suyo güego, que yera tot ro más que podeba fer. L’ombre caducando sobre isto, creyó que l’aneda teneba bel tresoro amagato drento de sí; e ta enriquir-se d’una begata, amortó á l’aneda, li ubrió por a fonsera, e rechiró o tresoro por todas partis. No trobando drento de l’aneda cosa d’a que er se pensaba, paró cuenta d’o mal que eba feito, e ploró por muito tiempo a suya esbentura, naxita d’a suya angluzia.

Ye menester que cada un se contente con o que Dios l’ha dato; pos quí tot lo quiere, tot lo pierde, e bien dize o refrán que l’angluzia creba o sacuto.

60 -  o toro  e  o  xorigué


Un toro fortal e gran, estando tombato ta dar reposo á o suyo cuerpaz, yera empreñato por un xorigué, que con os suyos diens chicoz li amosegaba. O toro se tornaba d’una ta atra parti t’esfuriar de sí á o xorigué. Allora o xorigué s’amagaba en un forato, e dimpués tornaba á empreñar á o toro; isto lo fazió tantas begatas, que o toro s’enoyó muito por ixo, pos no se podeba bengar d’er, porque tasamén li podeba beyer. O xorigué se moflaba d’o toro e li deziba: 

-Anque a naturaleza t’aiga dato o cuerpo tan gran e muita fuerza, no puedes fer-me mal, e yo m’arrigo de tú.

No deben os poderosos menospreziar a os suyos súbditos por umildes que sigan; porque dica un mosquín ye malo por enemigo. O millor e más seguro ye tratar bien á toz.

Traduzión de Fabián Castillo, Bombolón Retabillador

No hay comentarios:

Publicar un comentario