Lo Meridiano Zero ye una convención que fita lo Mundo fisico e determina horarios e calandarios. Como travesa Aragón, bien poderbanos dicir que aquí, en Ordesa, en Alquezra, en Fórnols... se muga el Mundo en dos metaz. Como lo Meridiano 0º ye una convención, no siempre ye fácil dicir cuál carrasca ye a l'orient u ye a l'occident d'o Mundo. A o remate, no viene d'un furco, no se'n va d'un zurro. Ye como si las Tres Sorores estasen lo rechistro oficial d'o naiximiento ficticio d'o Mundo Oriental.
Perén, de traza tan contina como trivial, sentimos dicir un topico que tenemos instaladismo en as nuestras creyencias: los espanyols femos/fan muit tarde las actividaz cutianas elementals como chentar, cenar, chitar-se, etc.
Como buen topico, ista afirmación se sustiene en o cantalez, en immutables repeticions que, en ton aseguro e exprisión tenaz, sentimos reiterar e femos nuestras debant d'a suya granitica evidencia. Desarmar, e encara menos desfer, un credo d’ista alzaria e corpulencia estarba visto como fer lo sanantón, una aventura inútil, una interpresa con un obchectivo fato. Per ixo en fuyiré, no estarba que al remate me trobara chudgau como un vulgar hereche, desviau d'as cosas que cal creyer. Manimenos, no me n’estaré d’escribir aquí bella cochitación sencilla e, si me lo permitiz, formular bella timida -i tamién hiperbolica- propuesta.
La Tierra s’autoimposa el marabelloso ciclo de rotación, de chiro sobre ella mesma, que cumple a roso villoso e que, con l’excepción d'os Polos, determina lo nuestro Tiempo cutiano, los nuestros dias e las nuestras nueiz. Lo fa a un ritmo constant, de traza que podemos mesurar la suya durada e meter-la en relación con a nuestra cutianidat. Norresmenos nos permite predicir l’arribada e lo curso d'os dias e d'as nueiz.
La regularidat en o ciclo e ritmo d'a rotación nos ha permitiu á os humans estableixer las nuestras convencions sobre a medida d'o tiempo e lo suyo emplego pa l’ordenación d'os nuestros usaches. Hamos dividiu la vuelta completa, un día, en 24 horas e, en iste marco rondo de 24 horas, inscribimos la convención de l’orden d'as nuestras activitaz. Dormimos de nueit e semos activos de día. Almorzamos de maitín, chentamos a meyodía, cenamos ta o lusco i, entremistanto, treballamos u nos entretenemos. Tot á o ritmo d'a rotación d'a Tierra.
Ye fàcil de saber quan ye meyodía, quan veyemos que lo Sol ye en la parti més alta d'o suyo recorriu (en realidat lo recorriu lo femos nusatros) u dito d’una atra traza, quan semos concaraus perpendicularment t'o Sol. Naturalment, ixo no pasa per tot arreu a la vegata, bien a o contrario, tanimientres chira la Tierra, toz los suyos puntos chiran, de traza que la suya obliqüidat u perpendicularidat t'o Sol només coincide, només ye a mesma, en ixo que hamos conveniu a dicir-ne Meridianos.
Per convención tamién, los humanos hamos definiu e baltizau los meridianos per cifras.
De manera que, al ser la Tierra cuasiesferica e la suya sección central un corrinche, se definen 360 meridianos e se li asigna a cadaguno un valor numerico sencero entre 0 graus (º) e 360º. Toz los puntos del mesmo meridiano (e d'os 15 meridianos contiguos) viven la mesma hora solar.
Cata-te que Aragón tiene el rarizo previlechio d'estar travesau per o Meridiano 0º, conoixiu como Meridiano de Greenwich, lugar a'l canto de Londres que fixa los horarios de tot lo Mundo e las relacions horarias entre os diversos territorios, ixo que en dicimos Tiempo Universal Coordinau. Dito d’una altra manera, quan en Londres ye meyodía en l'horario solar, tamién lo ye en Ordesa, en Alquezra u en Fórnols e, per dicir atros exemplos, en Accrà (capital de Ghana) u en Gao (Malí). Manimenos, los horarios oficials son bien distintos. D'abril a octubre la nuestra hora oficial a meyodía solar son as 14:00 en cuentas d'as 12:00, en Londres son las 13:00 e en as ditas ciudaz africanas son, como pertoca a l'horario real, las 12:00.
Que a l’estiu, lo nuestro horario oficial corra dos horas debant de l’horario solar real ye conseqüencia de dos causas. La primera afecta tanto lo nuestro horario oficial d’estiu como lo d’hibierno e obedeixe a l’abance d’una hora imponiu en l’anyo 1940. La segunda, la creyación d’un horario d’estiu, una hora més abanzau que s’estableixó en 1974 con l’obchectivo d’escusar consumo d’enerchía.
Per meter uns eixemplos, l'hora oficial que emplegamos, que padeixemos, coincide con as de Berlín, Bari, Estocolmo u Varsovia, encara que las horas reals sigan una hora u més dezaga d’ístas.
Dito tot isto, ¿tan rarizo veyemos que una familia de Vigo chente 2 horas més tardi -en horario oficial- que una d’Estocolmo, Berlín, Bari u Varsovia (Vigo e Varsovia són a 29º 43’ de distància, o siga a 2 fusos horarios completos), si en realidat son chentando a la mesma hora solar? u que un senyor u una senyora de Madrid cenen dos horas dimpués que una persona d'ixas mesmas ciudaz?
En zagueras de tanto embolique con topicos e trivialidaz d'os paineters horarios, ¿no será que, a concencia u no, la nuestra naturalidat nos inclina a fer seguntes los ciclos d'a Tierra? i, si antismás, fa cien anyos, los nuestros reyayos chentaban puntualment a meyodía, agora lo femos, con a mesma naturalidat, t'as 14:00, que ye precisament meyodía en l’horario solar?
Encara més, si fer-nos vivir en l’estiu dos horas oficials més per debant de l’hora solar ye una traza tan importante d’escusar enerchía, metamos-ye una simple regla de tres e, en cuentas de rechir-nos per un horario abanzau dos horas, l'abancemos doce horas e asinas escusaremos una cantidat inimachinable d’enerchía e, asinasmesmo nos n'ixiremos en uno d'os suenios de toz mientres semos u hamos estau chovens: cambearemos lo dia per a nueit !
Tempus fugit, sed fluit.
Bombolón Carboner
No hay comentarios:
Publicar un comentario