domingo, 27 de julio de 2025

AS FALORDIAS DE ESOPO (36-40)

 

36 -  A RABOSA E A ZIGÜEÑA


Dizen que una rabosa conbidó en primeras á zenar á una zigüeña, e que le ponió solo caldo en o suyo plato, d’o cualo no podió tastar ni zarrapita a zigüeña fambrosa. Dimpués de bels días, a zigüeña pidió á ra rabosa que fuese á minchar con era, e le presentó una redoma plena de gigote, en a cuala no podeba a rabosa ficar a capeza, más a zigüeña, ficando o suyo luengo pipón, minchaba á plazer, matando de fambre á ra suya combidata; e moflando-se d’era li dizió: --Amiga, tú me faziés ayunar, e asinas yo te boso con a mesma moneda, pos una mofla con atra mofla se bosa.


Toz deben lebar con pazenzia que se les trate igual como ers trataron á os atros. Si o chanzero estase moflato, sufralo con agrado, pos an las dan las prenen.



37 -  UNA MOSCA E UNA AZEMBLA


Una mosca s’acofló en un carro e carrañando á l’azembla que estiraba d’er, le dize: --¡ Ó cuan galbanosamén andas ¡, ¿no andarás más apriseta?. Cata no siga que te finque o cuello con o mío fizón. Respulió l’azembla: -- As tuyas parolas no me fan enrabiar. A quí yo enduro ye á iste que posato en a mía silla me rixe con o freno, e con a zurriaca te pueden amortar á tú, pos yo bien sapo cuan conbiene aturar, e cuan pretar o trango.


Se mofla ista falordia d’os que estando lambreños, chitan grans roncas, e cuan fabla o zereño han de callar

Son dinnas de risera ixas balloquiadas.



38 -  O CALBO E A MOSCA


Una mosca fizó á un calbo en a capeza que teneba esacubilata, e querendo amortar-la se dio un gran chapazo por pillar a mosca endina. Era arreguindo, e moflando-se d’er no aturaba de endizcar-lo. O cualo dizió: --Anque me fiera e me faiga mal á yo mesmo, fazilmén me reconzilio con yo; pero animalucho endino, me fará muito goyo amortar-te agün con mayor mal ta yo.


Ista falordia amuestra que denguno no ha de precurar-se enemigos, e que a inchuria brenca begatas se queda sin castigo. Á ra mofla impertinén se da o suyo merexito.



39 -  UNA GRALLA SOBERBIOSA E OS PABOS REYALS


Una gralla, rinchata de fachenda, replegó as plumas que l’eban cayito á un pabo reyal, e s’acotrazió con eras. Lugo, espernindo á os igüals, se puso d’alparzera en a fermosa manada d’os pabos. Os cualos, conoxendo que no yera d’a suya espezie, le quitoron por rabia as plumas furtatas, e le chitoron de si á piponazos. A gralla, beyendo-se tan mal parata, meyo morita e abergoñata, se’n amanó á os suyos, os cualos encarrañatos tamién, enduró graus contumanzias. Allora, una d’as grallas, á quí abeba espernato antis, le dizió: --Si te eses aconortato á bibir entre nusotras, e quiesto pasar con o que te dio a naturaleza, ni eses endurato ixa afrenta, ni agora tenerbas que penar iste fastio.


Consideren ista falordia os que no goyosos d’o suyo estato e grazia d’a naturaleza, se debantan e s’acotrazian con atoques artifizials, que muitas begatas causan enruena e infamia. Contenta-te con a tuya suerte.



40 -  A MOSCA E A FORNIGA


A mosca e a forniga pleitiaban sobre quí d’eras yera millor. E prenzipió primero a mosca á caducar, dizindo d’ista traza: --Tú no puedes emparellar-te con yo, por cuanto te lebo bentalla en todas as cosas, pos do quiera que aiga bella bidolla, yo la tasto, m’aposo asinas mesmo en a capeza d’o rey, e mincho en a suya mesa, beso á ras damas e mullers, dulzemén, cuan me peta, o que tú no puedes fer. Dizió a forniga: --Tu alabas a brenca de bergüeña que tiens, ¿ Por bentura te deseyan á tú ta bella cosa de ixo que dizes? A  ixos reis e mullers castas sin bergüeña beluna te plegas; pero yes fastiata por toz, e espachata a l’inte que bi plegas; tú bibes  solo que en l’estiu, e benindo ra fridor e as chelatas, ascape te da un amago u t’amortas. Mas yo en toz os tiempos me conserbo sanisma e bibo segura, pero á tú con un zurriagazo ventoso t’espachan e te chitan de si.


Quiere dizir ista falordia, que quí á si mesmo s’alaba e disprezia á os atros, ye aborrezito.

                    Traduzión de Fabián Castillo, Bombolón Retabillador

No hay comentarios:

Publicar un comentario