As finestras son armas. Como si estasen fozes que empentan á os uellos á beyer cosa. Seguntes qui acucute por ella, estará fendo una uellada t’o dinantes u t’esdebenidero; arma presta.
Bi ha chen, más que más mastos, que no son cosa sin de armas. Una man, una capeza, os piez… mesmo as finestras, as parolas u as posesions, cualsiquier cosa poderba fer-se serbir ta esfender o que se beye dezaga d’o branquil. Iste mal de no beyer dillá d’o naso no fa onra ni á ra siñal que se esfende ni á o esfensor. Talmén por ixo, agora mesmo, beigo zercar-se un burz dende a mía silla de treballo. ¿Cómo podérbanos fer-lo escampar? Lo tos digo yo: bufando.
Os esfensors de l’aragonés que bi son dezaga d’as finestras e que manexar abións plenos de yoduro de plata no fan guaire. Son goyosos porque barruntan que o esdebenidero estará pleno; pleno sí, pero de un sulero dolento. Poderba estar que con a suya interpresa escampen os burzes, pero no más un inte. Un inte que dixa plegar o sol dica tierra con unas rayadas plorosas que no dixan, ni dixarán, crexer os ababols u os ordios. En istas, cal bufar. Bufar no ta cambear as boiras de puesto, sino ta crebazar-las e estricallar-las. Esbotar as zequias que son plenas d’augua que baxó dende o Sobrarbe, a Ribagorza, l’Alto Galligo u a Chacetania dica Tierra Plana. Augua cristalina, pura e sin de sapia, como cal. Augua que amorte a sete.
Caldrá bufar como cuan s’espacha á un bombolón. Ixos que á puro de bomboloniar troban as flors más politas apedecando asinas a sete u a fambre. Flors de unas colors royas e amariellas que fan dentera por no estarie ellas. Flors con rasmia que aparan ixas plebias foscas, jautas e xutas, como si estasen mallacáns e que no dizen cosa aguardando á que bella begata sigan amostratas dende os balcons u finestras. Ixas flors que cal ruxir-las con o trango firme d’un onso. Finestras e balcons perén ubiertos sin garra medrana á os diaples que poderban benir-se-ne en as foscas nueis. Que de seguras en benirán.
A bida d’os bombolons puede estar curta pero con o suyo sobater, sisquiá sin saber-lo, dixa purnas de asperanza en ixe dolento sulero pleno de sangre, sol e plata. Ixas curtas bidas son emplitas á caramuello porque dixan simiente en atros que os abions d’os que tos fablé no poderban mai fer-lo. Asinas, continaremos picando dende as alteras bals de Zuriza ta salir-ie por cualsiquier forato en Puertomingalvo.
No he quiesto alufrar que se beye agora mesmo dende a mía finestra pero… Ya sale a luz. Soi conbenzito.
Rubén Clavería Luna, o Bombolón Borinero.
No hay comentarios:
Publicar un comentario