ABABOLS E ORDIOS: AS BARRAS D´ARAGÓN
Como podez beyer, BOMBOLONIAR ha eslexito ta o suyo logo as colors d´os ababols e d´os ordios por enziertar-se con as colors d´as Barras d´Aragón: colors roya e amariella, que en eraldica son denominatas respeutibamén gules e oro.
Pero, como ye de dar, ixas colors d´as barras no promanan ni d´os ababols ni d´os ordios. Allora, ¿de do dimanan? O suyo orichen, que no se troba en garra decumento, se ha prebato d´esplicar por ipotesis diferiens e mesmo por interpretazions lechendarias.
Estoi que ipotesis más prebable ye que ixas colors sigan una conzesión atorgata por a Santa Siede á os reis d´Aragón. Asinasmesmo, os papas teneban ixe emblema como erenzio d´o “Senatus Populusque Romanus” que en os suyos estandartes feban serbir ixas mesmas colors.
Imachen 1.
Siñal reyal d´Aragón. Sieglo XIII. Ye tradizión que estió en a conquista de Balencia en 1238 e que Chaime I le´n dió á ra ziudá de Daroca, an se alza, como presén en agradeximiento por a suya contrebuzión á ra dita conquista.
Dito isto, d´os decumentos papals s´escuelgan, cusitos en o cobaxo d´os mesmos, unos cordons entrelazatos que amuestran as colors roya e amariella. Se feban serbir ta sustener unas boletas (“bulas”) en as que estampaban o siello. Isto se puede beyer en os decumentos alzatos en a Catedral de Uesca u en atros puestos. Ixas colors son as colors pontifizias. Puestar que belún u beluna aiga bisto cuerdetas parellanas en bel pernil de Teruel que, en iste causo, se fan serbir ta colgar-los. Pero ye platero que a sinnificazión e l´autoridá que presientaban as pontifizias no almite contimparazión con as d´os pernils, encara que istos tiengan muito millor sapia que os decumentos papals. En 1068 Sancho Ramírez, rei d´Aragón, Sobrarbe e Ribagorza, se fazió feudatario de San Pietro, en a presona d´o suyo suzesor o Papa Alexandro II. Ta ixo biacheó ta Roma, ufriendo bosar 500 mancusos d´oro añals á ra Santa Siede. O suyo fillo se baltizará como Pietro, como símbolo de ista alianza feudal, que teneba implicazions muito importans ta ras dos partis: por un canto s´entroduziba en Aragón o rito romano, azeutando antimás a soberanía pontifizia; por atro canto o reino quedaba baxo ra protezión d´o Papa. O que, en ixas puendas en as que o rei lo´n yera por a “grazia de Dios”, guaranziaba un refirme insuperable, sin que tresbatise o monarca a suya independenzia de feito. Imachen 2.A umbrela e o zimbalico, destintibos basilicals unibersals. A umbrela amuestra as colors pontifizias que s´enziertan con as d´as “barras d´Aragón”. Ye de dar que o emplego d´ixe simbolo eraldico pontifizio nomás podeba fer-se por atorgamiento e conzesión d´a Santa Siede : yera potestá d´o soberano fer ixa conzesión en o sistema feudal. Paremos cuenta que en a Edá Meya con os símbolos eraldicos no se chugaba pon. Ixas “armas” remeraban e amuestraban á toz, tanto a dependenzia basallatica como a proteuzión que ufriba o soberano, en iste causo o Soberano Pontifize. D´astí a nuestra ipotesis. Ipotesis que se beye refirmata por un feito parellano, que amuestra o mesmo prozeso: as basilicas (ilesias siñalatas y eslexitas espezialmén por o Papa) tienen tamién como destintibo as colors pontifizias. En cualsiquier basilica, d´Aragón u de cualsiquier puesto d´o mundo, trobarez a “umbrela” (una mena de bateaguas), que de conchunta con o “tintinabulo” (un zimbalico) conforman os atributos basilicals. A umbrela tiene perén as mesmas colors pontifizias, ye dizir, as mesmas colors d´as barras d´Aragón. Si en querez beyer una muito amán, a de San Lorien en Uesca. Surte en a prozesión d´o 10 d´agosto e dimpués s´alza tota l´añada en a mesma ilesia á ra bista de toz. Ixa umbrella no ye que tienga ixas colors por estar-ne de una basilica d´Aragón. O que pasa ye que a basilica, por o feito de ser-lo, tiene a conzesión papal de ixas colors. Como se beye, un prozeso chemeluco d´o que fazió que esdebenisen o “siñal reyal” d´Aragón, ye dizir: o destintibo d´os suyos reis Cal siñalar, con tot e con ixo, que no bi ha rechistro fidable d´o d´emplego d´as Barras d´Aragón dica o sieglo dozeno con Alifonso II, fillo d´a reina Petronila d´Aragón e de Ramón Belenguer IV, conde de Barzelona. No ye guaire platero que las emplegase iste zaguero, cuan ya yera príncipe d´Aragón por o suyo matrimonio, como belún ha proposato. Imachen 3.Pero en o tocante a l´orichen no puede aber-ie garra duda: nomas puede estar que pontifizio. O suyo emplego no ese puesto estar posible sin l´atorgamiento d´os Papas. Emplegar ixas colors sin o consentimiento d´o propietario d´o “copyright” no se l´ese ocurrito a denguno en a Edá Meya. Ixe “copyright” pertenexeba, ni más ni menos, que á ra Santa Siede. Con ixo no se podeba chugar. Allora o emplego d´o simbolo eraldico pontifizio por os reis d´Aragón tenió que dimanar, igual como os símbolos basilicals, d´a conzesión espresa d´a Santa Siede. Con o paso d´o tiempo, ya en a mesma Edá Meya, as relazions basallaticas referitas se fuoron esbalzando e remataron disparexendo. Por cuentra, o siñal reyal d´Aragón se ficó en a istoria, abendo esdebenito, sieglos más tardi, o emblema eraldico d´as tierras que pertenexioron en uno u atro inte á ra suya Corona. Asinas que o que empezipió como siñal eraldico presonal reyal ye estato transferito en os tiempos modernos ta os territorios que pendioron d´os reis d´a Corona d´Aragón. |
No hay comentarios:
Publicar un comentario