Soi naixita en tierra güegatiza. Os mios pais naxioron en o sur, entre mons y bals ixuplidatas (agora le dizen España bueita o millor, abueitada, España vaciada). Ta yo ros espazios intermeyos estioron siempre os más confortables. Puede estar que l ‘escomienzo d'a mia istoria con l'aragonés siga ra usca, a rechira de l'aragonés tresbatiu, como diz o titulo d'a película, e me pienso que comenzipié con os calcos lingüisticos e con o mio espezial bocabulario, que yo creyeba castellano pero que a sobén la chen no replecaba de raso: “ va a caer un aragobe, esta muchicha no charte, cudia no t ‘estozoles en o esbarizaculos, paice que comas pa otri, soi pusiendo os tiotes en a realda, capuzate en o rio pero cuenta con os guazapos, no me refitolees l'almario de contino, quítate ese calcerio que vas achopada, no te haga duelo, me hace mucho mal, no te hagas, no te cal hablar...”
A luenga ye una imachen d'o mundo. Fablar-ne beluna u belatra nos fa perzibir a reyalidá d'una manera u d'atra. As mias mugas son estatas tradizionalmén castellano e catalán … pero he parato cuenta que l'aragonés luita ubrindo-se camín ta ocupar un puesto que dende siempre estió suyo. Muga istorica e muito peliada ixa d'Albarracín e ra suya redolada. Soi abezata a luitar por os rincons ta adubir que totas ixas luengas tiengan puesto en o mío corazón. Aimando la luenga, desenrunando l'aragonés que bi ha en yo, torno a parabla e a bida a ros mios debampasaus e sobre tot a ixas mullers silenziosas que me prezedioron :lola, mai , tías...que feban aragonés allí do estasen dende o suyo esconoximiento.
Bombolona de propio
Albarracín - Bombolona Naval
No hay comentarios:
Publicar un comentario